Hajdučka trava raste svuda uz puteve i polja u kontinentalnoj klimi, kao samonikla biljka. Cvjeta bijelim cvjetovima od juna do avgusta. Bere se za vrijeme cvjetanja, a listovi do jeseni.
Botaničko ime je dato prema grčkom junaku Ahilu – Achillea i ima značenje da daje snagu. Nadzemni dio biljke u cvjetanju sadrži do jedan odsto etarskog ulja (farmakopeja zahteva najmanje 0,13%), vlavonoide, vitamin K, gorku materiju ahilein, smole, stereole, tanine i dr. (Tekst se nastavlja ispod)
Etarsko ulje hajdučke trave dobija se destilacijom pomoću vodene pare, a sadrži pinen, cineol, tujon, kamfor, limonen, borneol.
Koristi se u obliku čaja za poboljšanje apetita, kod želudačnih tegoba, nadimanja i teškog varenja. U narodnoj medicini se koristi za zarastanje rana kao hemostiptik i ublažavanje bola.
Hajdučka trava ulazi u sastav gorkih čajeva, čajeva za čišćenje, pojačano lučenje žuči, čaja za normalizaciju metabolizma i čaja za smirenje. Zbog prisustva vitamina C daje se kod krvarenja i hemoroida. Pri upotrebi hajdučke trave treba znati da kod osjetljivih osoba može izazvati alergiju.
Zato ljudi osjetljive kože treba da koriste samo mlade, tek procvjetale biljke, a čaj da piju u manjim količinama. Biljka se skuplja tokom ljetnjih mjeseci, od juna do avgusta, odsijecanjem vršnih dijelova dužine 20-25 santimetara ili se sakuplja samo cvat dužine samo dva cantimetra.
Odsječeni dijelovi se vezuju u kite i suše na promajnom mjestu ili sušnici na temperaturi 35-50°C.
Hajdučka trava ili stolisnik čisti i jača krv i probavne organe:
Posebno je korisna za liječenje jetre, slezine, gušterače, žutice, navale krvi u glavu, katara u crijevima i želucu, zatim grčeva, groznice, lupanja srca, bolova u krstima i leđima, neredovnih menstruacija, krvavih i zatvorenih šuljeva, nesanice, raznih osipa i čireva… (Tekst se nastavlja ispod)
Čaj od stolisnika korisno djeluje i liječi ispucale ruke, ranjive bradavice majki koje doje, kao i kod liječenja osipa na koži – psorijaze. Kod psorijaze se uz obloge moraju sprovesti i kure čišćenja krvi.
Takođe se upotrebljava kod angine pektoris i to kao čaj. Kod nervnih osoba preporučuje se češće pranje cijelog tijela rashlađenim čajem od stolisnika i to ujutro i uveče. Tople kupke od stolisnika i kamilice ublažuju nervne bolove.
Kalijum, koji je sadržan u stolisniku potpomaže rad bubrega i krvotoka te tako posredno utiče na rad srca, uspješno se koristi i kod ženskih bolesti.